سندرم والنبرگ چیست؟

سندرم والنبرگ یک بیماری نادر است که متعاقب سکته در ساقه مغز رخ می‌دهد. این اختلال با نام سندرم مدولار خارجی نیز شناخته می‌شود. این نوع سکته معمولا بر اثر انسداد و خون رسانی نامناسب در شریان‌های خلفی- تحتانی، قدامی- تحتانی مغز یا بخش‌هایی از شریان ورتبرال درون جمجمه اتفاق می‌افتد. زمانی که خون حاوی اکسیژن به بخشی از مغز نرسد، سلول‌های آن ناحیه دچار آسیب شده و مرگ سلولی رخ می‌دهد. ساقه مغز بخشی از سیستم عصبی مرکزی است که مغز را به طناب عصبی نخاع متصل می‌کند. به علاوه ساقه مغز در تنظیم عملکردهای اساسی بدن مشارکت دارد و رفلکس‌های بلع، سرفه و عطسه را کنترل می‌کند. به دلیل ساختارهای عصبی مهمی که در این ناحیه قرار گرفته‌اند هر گونه ضایعه و آسیب به سلول‌های ساقه مغز ممکن است پیامدهای جدی به دنبال داشته باشد. علت دقیق سندرم والنبرگ مشخص نیست. مطالعات نشان داده که فاکتورهایی مانند فشار خون بالا، دیابت،  کلسترول بالا و بیماری‌های قلبی ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.

سندرم مدولار خارجی چه علائمی دارد؟

علائم سندرم مدولار خارجی با شدت سکته، مناطق آسیب دیده و درگیری عروق مغزی ارتباط دارد. تظاهرات بالینی حسی و حرکتی این بیماری در افراد مختلف متفاوت است. از مهم‌ترین علائم سندرم مدولار خارجی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-    اختلال بلع در سندرم والنبرگ
-    عدم تعادل
-    مشکل در راه رفتن
-    برادی کاردی
-    گرفتگی صدا
-    تهوع و استفراغ
-    سرگیجه
-    مشکلات حسی مانند نداشتن واکنش مناسب به درد یا دما
-    بی حس شدن یک سمت صورت
-    مشکلات شنوایی
-    وزوز گوش
-    انحراف چشم

اختلال بلع در سندرم والنبرگ چگونه است؟

ساقه مغز در قسمت خلفی مغز قرار گرفته است و از مغز میانی، پل مغزی و بصل النخاع تشکیل شده است. تحقیقات طی سال‌ها نشان داده است که ساقه مغز نقش مهمی در فرایند تنفس و بلع بر عهده دارد. تعداد زیادی از نورون‌های ساقه مغز به طور مستقیم فرایند بلع را کنترل می‌کنند. این نورون‌ها هماهنگی‎‌های لازم جهت شروع فاز حلقی و مروی بلع را بر عهده دارند. درنتیجه جای تعجب نیست که که اختلال بلع در سندرم والنبرگ شایع باشد. حدودا 94 درصد از افرادی که دچار سندرم والنبرگ شده‌اند علائم اختلال بلع را نشان می‌دهند.
 اختلال بلع در سندرم والنبرگ معمولا به شکل نقایص حرکتی فرایند بلع بروز می‌کند. معمولا این بیماران در فاز حلقی و مروی اختلال بلع مشکلات بیش‌تری نشان می‌دهند. گاهی اختلال بلع در سندرم والنبرگ به قدری شدید است که گفتاردرمان روش‌های تغذیه جایگزین را توصیه می‌کند. البته این به معنای عدم بازگشت توانایی خوردن نیست. اختلال بلع در سندرم والنبرگ در اکثر مواقع توسط آسیب شناس گفتار، زبان و بلع درمان می‌شود. روش توانبخشی مناسب و مدت زمان لازم برای بهبودی بسته به شدت آسیب و میزان درگیری بلع متفاوت است. درمانگر با ارزیابی جامع و دقیق بهترین پروتکل درمانی را متناسب با آستانه تحمل بیمار طرح ریزی و اجرا می‌نماید.

سندرم والنبرگ چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص سندرم والنبرگ اغلب چالش برانگیز است چراکه علائم اولیه این بیماری با بیماری‌هایی مانند عفونت همپوشانی دارد. تشخیص سندرم والنبرگ بر عهده متخصص مغز و اعصاب است. متخصص در ابتدا تظاهرات بالینی بیمار و تاریخچه پزشکی را به دقت بررسی می‌کند. همچنین بر مبنای ارزیابی بالینی ممکن است پزشک تست‌های تصویر برداری مانند ام آر آی یا سی تی اسکن را برای تائید تشخیص تجویز نماید. تشخیص به موقع سندرم والنبرگ در کاهش پیامدهای حاصل از سکته و روند بهبودی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

درمان سندرم والنبرگ شامل چه اقداماتی است؟

سندرم والنبرگ بروزی از علائم سکته است که منجر به آسیب سلول‌های ساقه مغز می‌شود. بدیهی است که درمانی برای احیای سلول‌های از دست رفته وجود ندارد. بنابراین درمان سندرم والنبرگ متمرکز بر کاهش علائم منفی بیماری و جلوگیری از آسیب بیش‌تر به بافت مغز است. درمان سندرم والنبرگ شامل دارودرمانی، جراحی و توانبخشی است. درمان‌های دارویی برای هر بیمار بر حسب علائم و تظاهرات بالینی تجویز می‌شود. داروهای کنترل کننده فشار خون، ضد تشنج، رقیق کننده خون مانند وارفارین و همچنین داروهای کاهش دهنده درد از رایج‌ترین داروهایی هستند که پزشک برای این اختلال تجویز می‌کند. درمان جراحی نیز گاهی برای کاهش فشار وارد شده به مغز انجام می‌شود. مشکلات حسی،  حرکتی و اختلال بلع در سندرم والنبرگ توسط اقدامات توانبخشی بهبود می‌یابد. گفتاردرمان با ارائه درمان‌های تخصصی می‌تواند مهارت بلع بیمار را به حالت نرمال و ایمن برگرداند. همچنین درمان‌های فیزیوتراپی و کاردرمانی مشکلات حرکتی و تعادلی این افراد را درمان می‌کنند.

سخن آخر

اختلال بلع در سندرم والنبرگ یکی از مشکلات رایج این بیماری است. اختلال بلع در سندرم والنبرگ تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم مخربی بر سلامتی و کیفیت زندگی فرد مبتلا خواهد داشت. از مهم‌ترین پیامدهای اختلال بلع ناشی از سندرم والنبرگ می‌توان به عفونت ریه و پنومونی آسپیریشن اشاره کرد. عفونت ریه ناشی از نشت مواد غذایی به ریه می‌تواند منجر به مرگ بیمار شود. اختلال بلع در سندرم والنبرگ قابل درمان است. درمان اختلال بلع این گروه از بیماران بر عهده آسیب شناس گفتار، زبان و بلع است. تشخیص اختلال بلع در مراحل اولیه بیماری جهت مدیریت درمان مشکل بلع و کاهش ریسک پنومونی آسپیریشن ضروری است. بلع درمانگران با تجربه تیم ایران مد اس ال پی سال‌هاست به شکل اختصاصی به درمان اختلالات بلع می‌پردازند. در صورتی که تمایل دارید توسط یک تیم بلع درمانی حرفه‌ای ارزیابی و درمان شوید کافی است با ما تماس بگیرید.  امیدواریم این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. اگر در رابطه با اختلال بلع در سندرم والنبرگ سوالی دارید می‌توانید آن را با ما در میان بگذارید.

منابع
1- Acute dysphagia: A rare initial symptom of lateral medullary syndrome: A case report
 2- https://civilica.com/doc/962302