چرا بیماریGERD باعث اختلال بلع یا دیسفاژی می‌شود؟

 

بیماری GERD  یا رفلاكس معده به مري، بيماري بسيار شايعي است كه علل اصلي آن اختلال در كاركرد اسفنكتر تحتاني مري و اختلال حركتي مري مي‌باشد. رفلاکس مزمن و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده می‌تواند در برهه‌های مختلف زندگی فرد از نوزادی تا بزرگسالی دیده شود. معمولا افرادی که با مشکلات جزئی رفلاکس اسید روبرو هستند، علائم دیسفاژی را نشان نمی‌دهند. اما در صورت عدم توجه به آن و درمان نامناسب، رفلاکس شدیدتر و به دنبال آن اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده می‌تواند عوارض جدی برای فرد ایجاد نماید. برای کسب اطلاعات بیشتری در مورد اختلال بلع ناشی از برگشت مواد غذایی و اسید معده به مری و حلق لطفا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

 

 

اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده؛ نسبت به چه علائمی هوشیار باشیم؟

از جمله مهم ترین علائم اختلال بلع حاصل از برگشت اسیده معده (رفلاکس معده) می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• احساس سوزش سر دل یا احساس درد و سوزش در قفسه سینه
• گرفتگی و نفس آلود شدن صدا و تغییر صدا مخصوصا صبح، بعد از بیدار شدن از خواب
• احساس طعم ناخوشایند در دهان
• استفراغ غذا و اسید معده
• خس خس قفسه سینه، سرفه و آسپیراسیون
• بازگشت غذای بلعیده شده یا اسید معده به گلو و دهان
• گلو پاک کردن‌های مکرر
• احساس گرفتگی و وجود توده در گلو
• احساس درد هنگام قورت دادن مواد غذایی

لازم به ذکر است علائم اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده می‌تواند متنوع باشد و تشخیص اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده بر عهده پزشک و گفتاردرمانگر متخصص در درمان اختلال بلع است.

 

عوارض اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده چیست؟

در صورت عدم درمان رفلاکس مزمن و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده، این بیماری می‌تواند به بیماری‌های لثه و خراب شدن دندان‌ها، فرسایش مری، زخم‌ها، تنگی و سختی مری بیانجامد. همچنین بیماری مری بارت که شامل تغییرات دائمی در پوشش مری است و در موارد محدود سرطان مری از جمله مواردی است که در رفلاکس‌های مزمن و عدم درمان اصولی آن ایجاد می‌شود. علاوه بر موارد فوق بیماری رفلاکس مزمن و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده به علت آسیب های آناتومیکی و مشکلات جسمی که برای بیمار به همراه می‌آورد، برکیفیت زندگی بیمار تاثیر منفی می‌گذارد. این بیماران اغلب از مشکلات و ناراحتی‌هایی که موقع استراحت، نوشیدن مایعات و خوردن غذا و محدودیت‌های اجتماعی و فیزیکی که در پی رفلاکس برایشان  ایجاد می‌شود، شکایت دارند. پس می‌توان گفت که با توجه به اطلاعات بالا، برای کاهش احتمال بروز عوارض رفلاکس مزمن و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده، بهتر است در زمان مناسب اقدامات لازم برای پیشگیری و درمان علائم انجام شود.

بیماری GERD چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پس از بروز علائم رفلاکس اسید معده و نمایان شدن برخی از علائم در بیمار، پزشک جهت تشخیص دقیق بیماری ممکن است از روش‌های ارزیابی مختلفی نظیر ارزیابی دستگاه گوارش فوقانی (برای بررسی فتق هیاتال و سایر ناهنجاری های آناتومیکی مثل سختی مری)، بلع باریوم و آندوسکوپی (جهت تشخیص هرگونه تغییر در مخاط مری)، مانومتری مری (جهت بررسی اختلالات حرکتی) و مانیتورینگ PH (گلد استاندارد) و غیره استفاده نماید.

 

 

روش های درمان بیماری GERD و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده چیست؟

در اغلب موارد درمان اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده متمرکز بر کنترل علائم بیماری GERD و حفاظت مری از اسید معده می‌باشد. اهداف درمان‌های پزشکی شامل مدیریت سبک زندگی بیماران دارای اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده و داروهای کاهنده اسید است که PH معده را تنظیم می‌کنند.

تغییر سبک زندگی؛ موثرترین روش برای کنترل رفلاکس و بیماری GERD

مدیریت سبک زندگی از مهمترین اقدامات در درمان رفلاکس و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده به شمار می‌رود. بیماران دارای اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده باید از موارد زیر تبعیت کنند:
    از مصرف نیکوتین و مشروبات الکلی پرهیز نمایند.
     بالاتر نگه داشتن سر موقع خواب(استفاده از بالشت های مناسب) به کنترل رفلاکس کمک می‌کند.
    کاهش مصرف مواد غذایی چرب، پرادویه و تند 
    کاهش مصرف کافئین و شکلات
     اجتناب از خوابیدن یا دراز کشیدن بلافاصله بعد از خوردن غذا (بیمار باید حداقل نیم ساعت بعد از خوردن غذا نشسته باشد)
     کاهش سطح استرس 
     کاهش وزن در بیمارانی وزنی بالاتر از سطح استاندارد دارند.
     پرهیز از خوردن وعده‌های غذایی سنگین (مخصوصا در وعده شام)
     جایگزین کردن وعده‌های غذایی اصلی با تعدد وعده غذایی اما با حجم کمتر 
این موارد از مهمترین تغییرات شیوه زندگی در بیماران دارای رفلاکس و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده است.

آیا استرس و اضطراب می‌تواند به عنوان عاملی برای بروز یا تشدید بیماریGERD عمل کند؟

مطالعات نشان داده که استرس و نگرانی با افزایش اسید معده، رفلاکس معده و علائم آن را تشدید می‌کند.  بیمارانی که تحت استرس و اضطراب بالایی قرار دارند علائم رفلاکس و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده را بیشتر نشان می‌دهند. همچنین استرس بالا سبب افزایش مدت زمان هضم غذا و افزایش مشکلات گوارشی می‌شود. در نتیجه مدیریت استرس و ایجاد محیط زندگی آرام در تسریع روند این بیماری و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده حائز اهمیت می‌باشد. نحوه انجام مدیریت استرس را از یک متخصص حرفه‌ای روانشناسی می‌توان آموخت. اما در اصل تغییرات سبک زندگی و برنامه‌ریزی‌های دقیق در کنترل سطح اضطراب و استرس کمک کننده خواهد بود.

آیا درمان بیماریGERD دارویی است؟

پزشکان  جهت درمان رفلاکس مزمن از درمان‌های دارویی در کنار اصلاح سبک زندگی استفاده می‌نمایند. پایه اصلی درمان دارویی در  بیمارانی با رفلاکس و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده، معمولا سرکوب اسید معده است. داروهای مهار کننده پمپ پروتون مانند امپرازول، پنتوپرازول،اسموپرازول و... می‌توانند اسید معده را تا 80-90 درصد کاهش دهند و سبب تسکین علائم بیمار شوند. سایر داروهایی که در درمان بیماری GERD کاربرد دارند، مسدودکننده های هیستامین و آنتی اسیدها ( جهت خنثی کردن اسید معده) هستند. اما باید توجه داشت که مصرف خودسر داروها می‌تواند علاوه بر ایجاد خطرات جدی برای حیات شما منجر به تشدید بیماری GERD در شما شود چرا که پزشک با در نظر گرفتن بیماری‌های زمینه‌ای و شرایط سلامتی نوع و دوز دارو را مشخص می‌کند. بنابراین قبل از هرگونه اقدامی حتما با یک متخصص گوارش مشورت نمایید.

درمان‌های سنتی برای کاهش بازگشت اسید معده

در اکثر متون طب سنتی استفاده از زرد چوبه برای اسید معده توصیه شده است. اگرچه تاثیر علمی این ماده برای کاهش و کنترل بازگشت اسید معده اثبات نشده است اما در برخی از موارد کمک کننده خواهد بود. برخی از بیماران درمان استفاده از زرد چوبه برای اسید معده را به تنهایی و بدون مراجعه به پزشک متخصص در پیش می‌گیرند که این روش علاوه بر عدم تاثیر بر کنترل میزان ترشح اسید منجر به آسیب بافت معده و ساختارهای مرتبط به آن می‌شود. 
برخی از متخصصین طب سنتی معتقدند که جویدن آدامس برای معده در کنترل میزان ترشح اسید معده و برگشت به مری موثر خواهد بود. رد این ادعا هم دشوار است. چگونگی تاثیرگذاری جویدن آدامس برای معده در کنترل میزان ترشحات شرح داده نشده است. در برخی موارد نیز استفاده از طب سنتی در درمان ناهنجاری های عملکردی گوارش در انسان به کار رفته است. اثر تمامی این درمان‌ها به لحاظ علمی به اثبات نرسیده است. ما در جایگاه متخصصین علم گفتاردرمانی موظفیم مستند و با اتکا به علم با بیماران خود صحبت کنیم. بنابر داده‌های علمی اثر این درمان‌ها نامشخص است.

 

آیا جراحی در درمان رفلاکس مزمن کاربرد دارد؟

بیماری GERD و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده در موارد زیادی با اصلاح سبک زندگی و دارودرمانی و بلع درمانی بهبود می‌یابد اما در صورت موثر نبودن این درمان‌ها عمل جراحی توصیه می‌شود. انواع مختلفی جراحی برای معالجه آن وجود دارد که پزشک متخصص بر مبنای شرایط بیمار روش جراحی مناسب را انتخاب می‌کند. در بیماران کاندید انجام جراحی، تاثیر جراحی مثبت بوده است.

بلع درمانی برای درمان اختلال بلع ناشی از رفلاکس چگونه انجام می‌شود؟

بلع درمانی برای بیماران دارای اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده در کنار درمان‌های اولیه با هدف هماهنگ کردن عضلات درگیر در بلع و کاهش آسپیراسیون  انجام می‌گیرد. گفتاردرمان در درمان این بیماران از روش های دستگاهی و غیر دستگاهی و در مواردی آموزش پوزیشن مناسب حین تغذیه استفاده می‌نماید. تمرینات بلع درمانی با بهبود اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده و تقویت عضلات به تسریع روند بهبودی کمک می‌کند و هزینه‌های درمان و بستری شدن بیمار را کاهش می‌دهد.

نتیجه گیری

اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده تاثیر منفی بر کیفیت زندگی بیمار می‌گذارد. توجه به مشکل بلع بیماران دارای رفلاکس مزمن و اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده، از جمله اقدامات توانبخشی مهمی است که نقش تعیین کننده‌ای در افزایش کیفیت زندگی روزانه بیماران دارای اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده و کاهش علائم آزار دهنده رفلاکس خواهد داشت. ما در تیم ایران مد اس ال پی با ارائه بروزترین درمان های توانبخشی و تجربه درمان هزاران بیمار، تا درمان کامل اختلال بلع بیمارشما در کنارتان خواهیم بود. جهت کسب اطلاعات بیشتریا دریافت مشاوره آنلاین در رابطه با اختلال بلع حاصل از برگشت اسید معده به سایت ما مراجعه نمایید.

 

سوالات متداول شما

آیا توانبخشی بلع به درمان آسپیراسیون ناشی از رفلاکس مزمن کمک می‌کند؟

در مواردی که دیسفاژی و اختلال بلع به دنبال بیماری GERD ایجاد شده باشد و فرد به دلیل آسیب های فیزیولوژیک در کارکرد عضلات بلع در اثر رفلاکس مزمن در خوردن و آشامیدن مشکل پیدا کرده باشد توانبخشی بلع به بیمار در رفع علائم دیسفاژی کمک خواهد کرد.

بلع درمانی توسط چه متخصصی انجام می‌شود؟

یلع درمانی یا توانبخشی بلع توسط گفتاردرمانگری انجا می‌شود که در حیطه‌ی دیسفاژی و درمان اختلالات بلع تجربه و دانش کافی دارد.